Carla Muters: “Haal de drempels weg voor een lening om de eigen woning te verduurzamen”
Wat voor cijfer zou je de woningmarkt geven?
“Een echte onvoldoende. Er is woning schaarste. Starters of mensen die gaan scheiden, kunnen moeilijk een nieuwe woning vinden. En als je kijkt naar bestaande woningeigenaren, dan zie je dat toch meer mensen in de problemen zitten. Door de combinatie van slechte energielabels en hoge energiekosten bijvoorbeeld. Maar ook wel mensen die zich zorgen maken om de hoge kosten van het levensonderhoud. Als je alleen naar de betalingsachterstanden kijkt, dan valt het wel mee. Maar dat vind ik iets te kort door de bocht. Want als je consumenten bevraagt, dan hoor je wel degelijk financiële zorgen.
Er zijn ook nog een hoop dingen te doen om het onderhoud en de verduurzaming van de woningvoorraad te verbeteren. Best een groot percentage van de huizen is nog niet duurzaam. En dan zijn er nog de klimaatrisico’s en funderingsproblemen. Dan merk ik dat we echt met elkaar moeten samenwerken. Want er zijn verschillende belangen en verschillende eigenaren op allemaal deelgebieden. Maar wie is er verantwoordelijk voor het geheel en hoe gaan we dit samen doen? Ik zie een combinatie van privaat-publiek om dit het beste oplossen.”
Wat is je idee om die woningmarkt vooruit te helpen?
“Wij denken dat de consument gediend is met een hypothecaire lening voor verduurzaming met NHG-garantie. Daarbij is het uitgangspunt dat die lening snel, makkelijk en verantwoord kan worden afgesloten. Zo’n hypothecaire lening voor verduurzaming biedt de consument voordelen. Want als er bijvoorbeeld problemen ontstaan bij de hypotheek voor de eigen woning, zijn er wellicht ook problemen met het betalen van de andere lening? Misschien is er wel een budgetcoach nodig of een jobcoach?
Een hypothecaire lening voor verduurzaming is nu echter een ingewikkeld en kostbaar proces. Dan heb ik het over het besluit, welke energiebesparende maatregelen je wilt treffen, hoe je deze wilt financieren en hoe je de maatregelen vervolgens laat uitvoeren. Kortom, er zijn zoveel drempels die consumenten kunnen tegenhouden om zo’n lening aan te gaan.
Een deel van deze drempels kunnen wij – vanuit de financieringsmarkt – wegnemen. De voorwaarde is wel dat er aanpassingen worden gedaan in de huidige wet- en regelgeving. Want wetgeving voor hypothecaire financiering is op dit moment namelijk nog veel strenger dan rond niet-hypothecaire varianten.”
“De belangrijkste horde is aanpassing van de huidige wet- en regelgeving, want als je voor een hypothecaire verduurzamingslening kiest dan moet je aan veel meer eisen voldoen dan bij een niet-hypothecaire lening. Dat maakt het ingewikkelder en kostbaarder".Carla Muters, bestuurder Nationale Hypotheek Garantie
Over welke aanpassingen hebben we het dan?
“De belangrijkste horde is aanpassing van de huidige wet- en regelgeving, want als je voor een hypothecaire verduurzamingslening kiest dan moet je aan veel meer eisen voldoen dan bij een niet-hypothecaire lening. Dat maakt het ingewikkelder en kostbaarder. Zo is het nu verplicht om een nieuwe inkomenstoets te doen. Ook moet je een taxatierapport hebben. Je hebt bovendien te maken met advieskosten en eventueel notariskosten. Dat zijn behoorlijk wat dingen bij elkaar. Dat maakt het complex en duur. Om dat te vereenvoudigen zijn aanpassingen nodig in de huidige wet- en regelgeving.
Wat wij ook belangrijk vinden is dat je dan met elkaar samenwerkt om tot een eenvoudige en goedkope verduurzamingslening te komen. Uniformiteit dus. Als alle markpartijen andere voorwaarden hanteren voor zo’n lening, dan wordt het heel verwarrend voor consumenten. Voor een adviseur is het lastiger, maar ook voor een bedrijf dat de energiebesparingsmaatregelen levert. Als er uniformiteit is, dan is het gewoon voor iedereen makkelijker werken. Daar zouden wij als NHG ook een rol in kunnen spelen. Mijn idee is dat geldverstrekkers en NHG samen optrekken om deze uniforme verduurzamingslening mogelijk te maken.”
Je kunt aan die verduurzamingslening ook voorwaarden stellen, zoals waar het aan besteed wordt. Dat er specifiek maatregelen worden benoemd, die zeker effect hebben op het wooncomfort en op de energielasten. Dat is een verschil met niet-hypothecair krediet.”
Hoe gaat het de woningmarkt helpen?
“Er zitten nu letterlijk mensen in de kou. Dus ik denk allereerst aan huishoudens met hoge energielasten. De slechtere labels zijn ook vaak goedkopere koopwoningen. Daar zit soms samenhang tussen onderhoud en leefbaarheid. En daarbij zie je inmiddels dat die slechtere energielabels ook slecht zijn voor de woningwaarde. Dus het zou die individuele woningeigenaren en de woningmarkt als geheel echt helpen als we dit proactief gaan aanpakken. Doel is dat veel meer koopwoningen een beter label krijgen. Daar profiteren we allemaal van.”
Is er draagvlak voor de verduurzamingslening zoals je die voorstelt?
“Ja, daar is wel draagvlak voor, maar er mag meer eigenaarschap gevoeld worden zodat we samen in beweging komen.”
Het draagvlak voor een verduurzamingslening bij de aanbieders is er wel. De uniformiteit is nog wel iets om te bespreken. Maar dat verduurzaming eenvoudiger te financieren moet zijn, daar is iedereen het wel over eens.”Carla Muters, bestuurder Nationale Hypotheek Garantie
Wie gaat als eerste in beweging komen?
“Hier heb je echt aanpassingen in wet- en regelgeving vanuit Den Haag voor nodig. Het draagvlak bij de aanbieders is er wel. De uniformiteit is nog wel iets om te bespreken. Maar dat verduurzaming eenvoudiger te financieren moet zijn, daar is iedereen het wel over eens.”
Los van de verduurzamingslening, waar zou het nieuwe kabinet echt aan moeten gaan werken?
“Mijn belangrijkste tip is: overzie het geheel en kijk dan naar de maatregelen daarbinnen. We hebben te maken met schaarste, dus het creëren van extra woningen en het beter benutten van de bestaande woningen is het allerbelangrijkste. Want we hebben koopwoningen, een grote sociale huursector en de middenhuur; deze is maar klein, maar belangrijk, want het is wel de smeerolie tussen de sociale huur- en de koopwoningmarkt. Probeer meer gelijkheid te creëren tussen huur en koop, maar kijk uit dat je de huurmarkt niet zo onaantrekkelijk maakt dat investeerders weglopen. Stimuleer en motiveer eigenaren van zowel koopwoningen als van huurwoningen om te verduurzamen. Kijk daarbij verder vooruit, echt op de lange termijn. Daarbij kunnen bestaande marktpartijen – waaronder NHG – een hele mooie rol spelen. Zet ons meer in voor de uitdagingen op de woningmarkt.”
